Gezond bouwen

Onderzoek naar magnetische velden rondom distributiecabines

Sofie Demon • 16 juli 2020

Elektriciteitscabines veroorzaken magnetische velden die ontstaan door de stroom die erdoor vloeit. De grootte van het magnetisch veld hangt af van de stroomsterkte en de opbouw van de cabine. Omdat er veel ongerustheid is over mogelijke gezondheidseffecten van magnetische velden, werkt NAV mee aan een project i.s.m. IMEC in opdracht van het Departement Omgeving van de Vlaamse Overheid.

In gebieden waar grootschalige projecten worden gepland, is het elektriciteitsnet daar niet steeds op voorzien. Door de bouw van nieuwe woningen of andere projecten stijgt de stroomvraag. Hierdoor moet er in sommige situaties nieuwe infrastructuur worden aangelegd. We denken hier voornamelijk aan nutsleidingen en nieuwe distributiecabines. Vaak worden distributiecabines geïntegreerd in gebouwen of aanpalend aan gebouwen geplaatst. Hierdoor is het mogelijk dat bewoners worden blootgesteld aan het magnetisch veld afkomstig van de distributiecabine. Het Departement Omgeving ontvangt regelmatig vragen van omwonenden over de blootstelling aan magnetische velden en mogelijke gezondheidseffecten.

 

Distributiecabines kunnen in of buiten een gebouw geplaatst worden. Wanneer deze in of aanpalend aan gebouwen worden geplaatst legt de distributienetbeheerder voorwaarden op en moet de bouwheer een ruimte voorzien die hieraan voldoet. Bij de keuze van de plaats van de cabine en bij de inrichting van de cabine kan er rekening gehouden worden met het zoveel mogelijk beperken van blootstelling aan magnetische velden in de omgeving. Het departement Omgeving heeft zich daarom geëngageerd om een ‘code van goede praktijk – distributiecabines’ op te stellen. Actoren betrokken bij de plaatsing van distributiecabines zullen er kunnen terugvinden hoe de blootstelling van omwonenden aan magnetische velden kan verminderd worden door de plaatsing en/of inrichting van distributiecabines.

 

Om deze code van goede praktijk op te stellen is nood aan

  • Meetresultaten
  • Input van belanghebbende actoren zoals architecten, bouwpromotoren, netwerkbeheerders, gemeente- en stadsdiensten,…
  • Kennis van experten ter zake

 

Om de distributiecabines in de toekomst te plaatsen en in te richten volgens de code van goede praktijk is nood aan

  • Verspreiding van de code bij actoren
  • Verspreiding van de kennis over magnetische velden en gezondheid

 

Het NAV zet zich samen met IMEC in om hier binnen het project werk van te maken.

Reglementering voor het elektrische stroomnet

De Belgische wetgeving beperkt de sterkte van het elektrisch veld dat wordt opgewekt door het elektrische stroomnet van 50 Hz (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties, of AREI):

  • 5 kV/m in woon- of woonuitbreidingsgebieden;
  • 7 kV/m bij wegen;
  • 10 kV/m op andere plaatsen.

 

Tot op heden bestaat er op federaal niveau geen Belgische wetgeving voor de beperking van de blootstelling van het publiek aan magnetische velden van 50 Hz. België aanvaardt de Europese aanbeveling van 100 μT. Deze is de grenswaarde voor het voorkomen van korte termijneffecten.

 

De Vlaamse Regering heeft in 2004 een kwaliteitsnorm voor het binnenmilieu vastgelegd (besluit van de Vlaamse regering van 11 juni 2004, gewijzigd bij het besluit van de Vlaamse Regering van 13 juli 2018). Op dit moment geldt voor het binnenhuismilieu in Vlaanderen de grenswaarde (de interventiewaarde) van 20 μT. Dit besluit bepaalt ook de na te streven waarde (de richtwaarde) van 0.4 μT.

Magnetisch veld van een hoogspanningslijn

Vandaag gebeurt er al heel wat onderzoek naar magnetische velden rond hoogspanningslijnen.

Wie dicht bij een hoogspanningslijn woont kan terecht bij het Departement Omgeving (gezondheid.omgeving@vlaanderen.be voor een berekening van de mate van blootstelling aan het magnetisch veld van de hoogspanningslijn. Het departement berekent met behulp van een rekenmodel de sterkte van het magnetisch veld op basis van afstand, stroom- sterkte, hoogte, lijnconfiguratie en andere eigenschappen van de verschillende hoogspanningstrajecten. Dit rekenmodel kan echter niet gebruikt worden bij elektriciteitscabines of transformatorstations.

Dit artikel kadert in een onderzoek naar de vermindering van de blootstelling aan magnetische velden van distributiecabines, in samenwerking met het Departement Omgeving van de Vlaamse Overheid.