Opinie

"Zorgconstructies verdienen de beste zorg, mét de hulp van een architect"

Arch. Dirk Mattheeuws, nationaal voorzitter NAV • 15 april 2021

Minister Zuhal Demir heeft de vergunningsplicht voor tijdelijke zorgconstructies vervangen door een meldingsplicht en een vrijstelling van de energieprestatie-eisen (EPB) voor nieuwbouw voorzien. De medewerking van een architect is nog steeds verplicht, maar ook dat wordt in vraag gesteld. Als argument daarvoor haalt men aan dat de procedure te lang en te omslachtig en de medewerking van een architect te duur zou zijn, dixit de minister op haar website. Men verliest daarbij uit het oog dat, zonder de begeleiding van een architect, de gebrekkig samengestelde, slecht onderzochte en niet-reglementaire dossiers nog zullen toenemen. Dit zal de stedenbouwkundige diensten nog meer belasten dan vandaag al het geval is. Helaas zal daarmee het tegengestelde effect bekomen worden dan dat wat de minister beoogt: aanvragen zullen een nóg langere en stroevere lijdensweg worden.

Want dat de gang van zaken vandaag te lang en te omslachtig is, is een feit. Als architecten hebben we op die mallemolen vandaag trouwens weinig grip, maar we zijn bij vertraging wel vaak de kop van Jut. Overdreven regulitis en de vaak rigide toepassing ervan zijn daar mee de oorzaak van. Graag denken we mee over hoe dat beter kan. Maar de medewerking van een architect overboord kieperen is wat ons betreft het kind met het badwater weggooien, samen met alle kwaliteitsgaranties en zorg voor een goede ruimtelijke ordening die je van ons architecten mag verwachten. Waarom zouden we de lat voor zorgwonen lager willen leggen?

 

Zorgbehoevenden, zieken en ouderen verdienen uiteraard de beste zorg. Het kan toch niet de bedoeling zijn om hen in de kou te laten staan? Dat is immers het risico dat dreigt te ontstaan door het werken met tijdelijke constructies die – op het eerste zicht althans – goedkoper zijn omdat ze het minder nauw moeten nemen met de kwaliteitsnormen dan duurzame, goed uitgekiende langetermijnoplossingen. Snel een container in de tuin pleuren kan op het eerste zicht de makkelijkste oplossing zijn, maar wees gerust dat wij als bouwprofessionals ook binnen het bestaande kader voldoende inventief kunnen zijn om de beste zorg te bieden, snel, efficiënt en binnen het gepaste budgettaire en regelgevende kader.

 

Moet alles dan maar bij het oude blijven? Zeker niet. Zoals gezegd denken wij graag mee na over hoe vergunningsprocedures eenvoudiger kunnen, hoe er shortcuts kunnen gemaakt worden voor situaties die extra spoed vereisen of een andere aanpak. Zorgconstructies zijn één ding, maar in het zogenaamde vrijstellingenbesluit staan er nog wel meer bepalingen over werken die vandaag wel of niet verplicht met een architect dienen te gebeuren en waarvoor een omgevingsvergunning moet worden aangevraagd. Momenteel onderwerpen wij verschillende soortgelijke vraagstukken aan een kritische toetsing. Daarbij bestaan voor ons geen taboes. Misschien moeten de criteria waarmee bepaald wordt voor welke werken een architect verplicht is, herzien worden en vervangen door zaken die de hedendaagse kwaliteitseisen beter definiëren. Ons ultieme doel? Dat is en blijft dat we als architecten op een kwalitatief hoogstaande manier de broodnodige ‘zorg’ voor de belangen van mens en maatschappij kunnen verzoenen. Zo zit het nu eenmaal in het DNA van ons beroep.