belangenbehartiging

Oproep cafetaria Blaarmeersen: sowieso meer verliezers dan winnaars

15 juni 2021

NAV stelt zich grote vragen bij de procedure voor het vernieuwen van de Waterkant in de Gentse Blaarmeersen. Een open procedure in één fase én met een onrealistische deadline vormt sowieso een economische aderlating voor de architectensector. De nieuwe selectieleidraad van de Gentse Stadsbouwmeester is dan wel beloftevol, maar helaas past Farys ze hier niet toe.

Door Paul Hermans - Eigen werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6858430

NAV heeft over deze openbare opdracht om uitleg gevraagd aan opdrachtgever FARYS en de Gentse schepenen Sofie Bracke (Sport en Economie) en Filip Watteeuw (Publieke Ruimte en Stedenbouw). Ook de Gentse stadsbouwmeester, die in de jury zetelt, vragen we om uitleg.
 

Indientermijn: 16 augustus
 

NAV is immers teleurgesteld dat er voor de procedure van een openbare prijsvraag in één enkele fase is gekozen. Daardoor zullen tientallen geïnteresseerde bureaus eenzelfde volume werk moeten verrichten, zonder enige vergoeding. Elk verliezend bureau kijkt zo aan het einde van de rit aan tegen een verlies van duizenden euro’s.

Ook de indientermijn – 16 augustus is erg kort na het bouwverlof – en de betalingsvoorwaarden waarbij slechts 65% gevorderd mag worden na het verkrijgen van de vergunning en het afleveren van het aanbestedingsdossier, leggen de last onevenredig bij de architect.

 

Procedure in twee stappen geniet de voorkeur

 

Onze verwondering was des te groter gezien de Stad Gent concrete plannen heeft om, op initiatief van de Stadsbouwmeester, een nieuwe aanstellingsleidraad toe te passen bij het toekennen van opdrachten. Op deze aanstellingsleidraad gaf NAV eerder al feedback: deze bevat heel wat elementen die de toekenning van architectuuropdrachten duurzamer kunnen maken. Ook schrijft deze voor dat de eenstapsprocedures nog slechts voor uitzonderlijke gevallen aangewezen zijn.

 

Gevraagd om een reactie liet de Gentse Stadsbouwmeester het volgende weten: “Recentelijk werd het onderzoeksrapport voor de aanstellingsleidraad “samen stad ontwerpen” door het college goedgekeurd. We willen vanaf nu bij het aanstellen van ontwerpers uitgaan van 8 principes om te komen tot nog beter opdrachtgeverschap. De leidraad bevat ook een reeks heel concrete voorstellen, met onder andere richtlijnen over: correcte vergoedingen, het doorbreken van het ‘bakstenen plafond’ (of kansen bieden voor beloftevolle ontwerpers), het grondig inzetten op projectdefinities en het doordacht organiseren van jury’s en stedelijke advisering. Dit najaar zullen we uitgebreid communiceren en starten we stap per stap de uitrol van deze leidraad.”

 

NAV dringt er sterk op aan om de principes uit deze leidraad hier al meteen toe te passen, gezien werken in één fase veel onnodig economisch verlies veroorzaakt en op die manier een ongezond ondernemersklimaat creëert. NAV vindt dat, in het geval van een wedstrijd, een ontwerper het best kan gekozen worden in twee rondes waarbij, in de tweede ronde, een selectie van 3 tot maximum 5 architecten uitgenodigd wordt om, tegen vergoeding, een wedstrijdontwerp voor te bereiden.
 

Ontoelaatbare maatschappelijke kost

 

NAV wijst Farys erop dat ze ook zelf benadeeld wordt door deze manier van werken. Ook Farys zal immers tientallen dossiers moeten doorploegen en honderden werkuren moeten presteren indien het de beoordeling van de offertes op een gedegen manier wil doen. Uit een studie is gebleken dat een gemiddelde open offerte-aanvraag aan de aanbestedende overheid zo’n 47.000 euro kost, en aan elk deelnemend architectenbureau zo’n 23.000 euro. Een ontoelaatbare en te vermijden maatschappelijke kost.

 

Vernieuwde aandacht voor wedstrijden

 

Het thema architectuurwedstrijden staat hoog bovenaan de syndicale agenda van het NAV. Zo hadden we onlangs overleg met het kabinet Weyts over de nieuwe DBFM-oproep rond scholenbouw die momenteel in de pijplijn zit. Eerdere oproeprondes voor scholenbouw, zoals Scholen van Morgen en de projectspecifieke DBFM, zorgden voor veel gemor vanuit de architectensector. NAV gebruikte die kritiek om zelf proactief voorstellen te lanceren voor verbeteringen in de toekomstige nieuwe oproep.

 

Eerder stelde het NAV zelf een selectieleidraad- en bestek op. Die stelt het gratis ter beschikking van opdrachtgevers. Geïnteresseerden vinden de documenten op www.architectuurincompetitie.be. Op dezelfde website vind je ook de 10 aanbevelingen van NAV voor een succesvolle organisatie van architectuuropdrachten in de private en publieke sector’, waarin je ook meer cijfers vindt over de economische impact van architectuurwedstrijden.