NAV standpunt

"6% btw voor heropbouw nog een jaar verlengen? Ga liever voor een grondige hervorming"

Ir.-arch. Silvia De Nolf, adviseur studiedienst NAV • 23 november 2022

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem is van plan om de tijdelijke btw-tarief voor sloop en heropbouw opnieuw te verlengen na 2023, óf om die op te nemen in een grondige fiscale hervorming. Dat laatste is volgens NAV cruciaal, want de huidige btw-regels in de bouw leiden tot onrechtvaardigheden. We streven naar één regel en één achtergronddocument met alle voorwaarden.

ID Patrick De Roo

De tijdelijke maatregel voor sloop en heropbouw loopt officieel nog tot eind 2023. Je betaalt op zo’n project vandaag maar 6% btw. Hetzelfde tarief geldt voor het merendeel van de renovatieprojecten, al vallen er ook flink wat verbouwingen uit de boot.

 

Voor bouwprofessionals is de huidige regeling een bron van frustratie. Ze is te complex, erg inefficiënt, onrechtvaardig en zit boordevol ongewenste neveneffecten. Tegenover de miljardeninvestering van de overheid staat een regeling die een duurzamer gebouwenpatrimonium vaak juist bemoeilijkt.

 

4 pijnpunten van de btw-regelgeving

 

Te complex

De btw-regelgeving bevat volgens NAV te veel kronkels die de zaken nodeloos complex maken. Zo zijn er drie verschillende regelingen. En wil je alle voorwaarden kennen? Dan moet je grasduinen in parlementaire vragen, FAQ’s, omzendbrieven, rulings … Dit leidt niet alleen tot forse onzekerheid voor architecten en burgers, maar ook tot overbelasting van de administratie.

 

Onrechtvaardig

In de praktijk is de keuze tussen verbouwen en herbouwen niet zwart-wit. De meeste energetische renovaties bevinden zich in een grijze zone. Woningen die niet volledig gesloopt worden, maar slechts gedeeltelijk herbouwd of uitgebreid, dreigen tussen wal en schip te vallen. Die worden met de huidige regels té zwaar gerenoveerd om van het 6%-tarief voor renovatie te genieten, maar vallen ook buiten de voorwaarden van hetzelfde tarief voor sloop en heropbouw. Dit is onrechtvaardig. Daardoor is de afweging tussen sloop en renovatie vaak een fiscale keuze, terwijl dat een technische of ecologische keuze moet zijn. De opsplitsing tussen renovatie en heropbouw werkt in de praktijk dus niet.

 

Inefficiënt gebruik van middelen

Nog een onderscheid waar we bedenkingen bij hebben: dat tussen centrumsteden en de rest van het land. In centrumsteden gelden geen voorwaarden voor heropbouw, terwijl dat in de rest van het land wel zo is. Toch zijn er heel wat kleinere steden en gemeenten die een duwtje in de rug kunnen gebruiken voor stadsvernieuwing. Het getuigt van een inefficiënt gebruik van overheidsmiddelen dat grote villa’s op het platteland rond centrumsteden kunnen genieten van een btw-korting en stadswoningen in kleinere steden niet.

 

Onderscheid tussen werken en diensten is voorbijgestreefd

Verder blijft het absurd dat de btw-regel van 6% enkel van toepassing is op werken, niet op diensten. Voor alle erelonen van architecten, EPB-verslaggevers en veiligheidscoördinatoren geldt het tarief van 21%. Mede door het hogere btw-tarief worden dienstverleners regelmatig geweerd door minder kapitaalkrachtige opdrachtgevers. Net terwijl dienstverlening voor deze groep van groot belang is.

 

Keep it simple: één regel, één achtergronddocument

Voor NAV zijn dit redenen genoeg om werk te maken van een fundamentele hervorming.

  • De huidige regels moeten geschrapt worden en vervangen door een eenvoudig systeem waarbij zowel renovatie als sloop en herbouw onder het verlaagde tarief vallen. Wij stellen voor om één regel te maken, aangevuld met één achtergronddocument van de overheid, waar alle voorwaarden in uitgelegd worden.
  • Ook de dienstverlening van architecten, energiedeskundigen en ingenieurs moeten voor renovatie- en herbouwprojecten onder dat tarief vallen.
  • Door sociale voorwaarden te koppelen aan de regeling past dit binnen het Europese perspectief én blijft de budgettaire impact beperkt. Een eenvoudige regeling ontlast bovendien de administratie en zorgt voor een slankere overheid.

 

Een hervorming dringt zich des te meer op nu we de doelstellingen rond duurzaamheid en energie-onafhankelijkheid versneld moeten realiseren.

 

NAV bezorgde bovenstaande voorstellen aan alle politieke partijen. Het plan past perfect in de grote fiscale hervorming waar de federale regering momenteel aan werkt.