Nieuwe energieregels in 2023: een overzicht

Verwarmingssysteem op lage temperatuur verplicht bij nieuwbouw vanaf 2023

Voor bouwvergunningsaanvragen vanaf 2023 waarbij je opteert voor een centrale verwarming met water als afgiftemedium, is een verwarmingssysteem op lage temperatuur via de EPB-regelgeving verplicht in nieuwbouwprojecten (zowel woningen als niet-residentiële gebouwen). Deze eis zorgt ervoor dat er later kan overgeschakeld worden naar een duurzame opwekker, zoals een warmtepomp.

Dat betekent voor bouwvergunningsaanvragen vanaf 2023 het volgende:

• Bij de dimensionering van het verwarmingssysteem (vloerverwarming, volume van de radiatoren, ... ) moet je rekening houden met een maximale ontwerpvertrektemperatuur van 45°C.
• De ontwerpvertrektemperatuur moet gestaafd worden via een conforme dimensioneringsnota waaruit blijkt dat het afgiftesysteem bij de gerapporteerde temperaturen het berekende warmteverlies per ruimte kan invullen.
• Voldoe je niet aan deze voorwaarde? Dan zal de eis op het E-peil verstrengen met 15%. Als niet voldaan is aan de eis ‘verwarmingssysteem op lage temperatuur’ én niet voldaan is aan het minimumaandeel aan hernieuwbare energie, leidt dat tot een verstrenging van het E-peil met 30%! 

 
Je vindt de eis ‘verwarmingssysteem op lage temperatuur voor nieuwbouw’ in de eisentabellen vanaf 2023 en op de EPB-pedia, onder de rubriek ‘Installatie-eisen voor nieuwbouw (met E-peileis)’. 

Opladen stavingsstukken bij EPB-aangifte verplicht

Vanaf begin januari 2023 moet bij het indienen van een EPB-aangifte op de energieprestatiedatabank ook een aantal stavingsstukken worden opgeladen. Deze verplichting is van toepassing op alle dossiers waarvoor nog geen EPB-aangifte werd ingediend, dus ook lopende dossiers. 

Deze verplichting is juridisch nog niet volledig rond: een publicatie van het Ministeriële Besluit volgt binnenkort.

De Vlaamse overheid voorziet een niet-limitatieve lijst van de noodzakelijke stavingsstukken, die vandaag al aan bod komen in het technisch EPB-dossier van de verslaggever. Per categorie zijn minstens de opgegeven parameters nodig als staving bij het dossier in de energieprestatiedatabank. Het enige volledig nieuwe verplichte stavingsstuk is een algemeen fotoverslag van de (type)ruimtes in het project. Om de verslaggever voldoende tijd te geven de nodige bijkomende afspraken te maken met de aangifteplichtige en die afspraken indien nodig in het contract op te nemen, gaat de verplichting van het fotoverslag enkel in voor vergunningsaanvragen vanaf 2023.

De algemene richtlijnen over wat precies stavingsstukken kunnen zijn, vind je terug op de EPB-pedia. Voor het jaareinde verschijnen hier ook concrete tips voor het opladen van de stukken.

Hoger aandeel aan hernieuwbare energie verplicht bij nieuwbouw en IER

In 2025 komt er een algeheel verbod op gasaansluitingen in nieuwbouw. De uitstap uit aardgas voor nieuwbouw vindt zo een jaar vroeger plaats dan oorspronkelijk gepland. In 2023 worden de eerste stappen op dat vlak al gezet en is een hoger aandeel aan hernieuwbare energie verplicht voor nieuwbouwprojecten en ingrijpende energetische renovaties.
 
Los van de EPB-regelgeving is vanaf 2023 bovendien geen gasaansluiting meer toegestaan bij nieuwbouwprojecten vanaf 5 eenheden.

De geplande uitstap uit fossiele brandstoffen in Vlaanderen ziet er als volgt uit:

• Vanaf 2021 is geen aardgasaansluiting meer toegestaan in grote nieuwbouwprojecten en verkavelingen. 
• Vanaf 2022 is het vervangen en plaatsen van stookolieketels verboden als een aardgasaansluiting beschikbaar is.
• Vanaf 2023 is een hoger aandeel aan hernieuwbare energie verplicht bij nieuwbouw en IER (EPB). 
• Vanaf 2023 is geen aardgasaansluiting meer toegestaan in nieuwbouwprojecten en verkavelingen vanaf 5 eenheden.
• Vanaf 2025 wordt een aardgasaansluiting algemeen verboden bij nieuwbouw, zowel voor woongebouwen als bij niet-residentiële gebouwen.

Meer info over het hoger aandeel aan hernieuwbare energie vanaf 2023 en vanaf 2025 vind je op de EPB-pedia.

Renovatieverplichting voor woongebouwen

Vanaf 2023 moeten nieuwe eigenaars van woongebouwen die een slecht EPC-label hebben een energetische renovatie uitvoeren, en dat binnen een termijn van vijf jaar. De renovatieverplichting is een onderdeel van het langetermijnpad richting duurzame verwarmingstechnologieën dat de Vlaamse Regering uitgestippeld heeft. De regering voorziet hiervoor enkele financiële steunmaatregelen.

Het langetermijnpad en de steunmaatregelen moet de nieuwe eigenaar stimuleren om toekomstgericht te renoveren, dus beter renoveren dan wat op het moment van de aankoop wettelijk verplicht is. 

De renovatieverplichting geldt enkel bij een notariële overdracht in volle eigendom, het vestigen van een opstalrecht of het vestigen van een erfpacht. Voor alle andere vormen van overdracht, zoals overdracht van aandelen of erving, is de renovatieverplichting niet van toepassing.

Van label D naar label A voor eengezinswoningen

Wie vanaf 1 januari 2023 de nieuwe eigenaar, opstalhouder of erfpachter wordt van een eengezinswoning of collectief woongebouw, moet minstens een EPC-label D halen binnen de 5 jaar na verlijden van de authentieke akte. Dit minimaal EPC-label na overdracht wordt vanaf 2028 aangescherpt tot label C, vanaf 2035 tot label B en vanaf 2040 tot label A. 

Afwijkend langetermijnpad voor appartementen

De grondige renovatie van appartementsgebouwen is een uitdagende opdracht. Dit is niet alleen technisch complexer, er moeten ook meerdere eigenaars samen tot een beslissing komen en er moet gezamenlijke financiering opgebouwd worden. Voor appartementen wordt daarom verstrengd tot label B voor aankopen vanaf 2040 (in plaats van 2035 bij eengezinswoningen), en tot label A voor aankopen vanaf 2045 (in plaats van 2040 bij eengezinswoningen).

Verstrenging compensatieregeling S-peil

Naar aanleiding van de bezorgdheden van NAV over het in 2022 verlaagde S-peil (van S31 naar S28), werd voor omgevingsvergunningsaanvragen vanaf 1 januari 2022 een compensatieregeling ontwikkeld voor S29, S30 en S31. Daarbij moest cumulatief voldaan worden aan de eis hernieuwbaar aandeel en een strenger E-peil van E25. Vanaf 2023 wordt het E-peil echter verstrengd naar E20.

Uitbreiding energiedelen en energiegemeenschappen

Aan het energiedelen en persoon-aan-persoonverkoop zijn een aantal voorwaarden opgelegd. ​​​​​Als tijdelijke voorwaarde moeten de betrokken partijen dezelfde elektriciteitsleverancier hebben. Maar vanaf 2023 hoeft dat niet meer. Klik hier voor meer info.

Melden onderhoudsbeurt/keuring van centraal stooktoestel

Erkende technici moeten vanaf 1 januari 2023 de onderhoudsbeurt melden van een centraal stooktoestel. Ook de keuring bij indienstname moeten ze melden. Dit gebeurt telkens digitaal, binnen de maand na de uitvoering van de keuring of het onderhoud. De melding verloopt via het webplatform van het VEKA. Een erkende technicus die de meldingsplicht niet opvolgt, dreigt zijn of haar erkenning te verliezen.

Deze melding maakt het op termijn mogelijk dat particulieren via de Woningpas kunnen verwittigd worden over het nodige onderhoud, over een ketel die aan vervanging toe is, … Ook komt er op die manier meer aandacht voor onderhoud (dit kan een energiebesparing van 5% opleveren). Technici vinden hier meer info. 

terug naar overzicht