Beeld: Fluvius
Wat is het capaciteitstarief?
Een elektriciteitsfactuur bestaat uit verschillende factuurcomponenten:
- de energiekosten, de prijs voor je elektriciteitsverbruik
- de nettarieven: de kosten voor de aanleg, het beheer en het onderhoud van de elektriciteitsnetten en het vervoer van elektriciteit
- de overige nettarieven voor groene stroomcertificaten, energiepremies, ...
- verschillende heffingen en btw
Vanaf 1 januari 2023 wordt een deel van de nettarieven niet meer berekend op basis van ‘hoeveel’, maar wel op basis van ‘hoeveel tegelijk je verbruikt’. Hoe meer je je verbruik dus spreidt om pieken af te vlakken of te vermijden, hoe lager de nettarieven op je factuur.
Waarom wordt dit aangepast?
We verbruiken steeds meer elektriciteit. Om een haalbaar en betaalbaar netbeheer te behouden, moeten we op slim en gespreid netgebruik inzetten. Pieken zijn het meest belastend voor de netten. Door met alle netgebruikers het verbruik te spreiden, vermijden we extra investeringen in een zwaarder net.
Het capaciteitstarief helpt, samen met een beter inzicht in je verbruik via je digitale meter, om je verbruik te spreiden, piekverbruik te vermijden en zo de nettarieven te drukken.
Goed om te weten:
Hoewel injectie van stroom ook een belasting vormt voor het net, wordt het capaciteitstarief niet toegepast op injectiepieken van je zonnepanelen.
Voor wie geldt het?
Iedereen betaalt het capaciteitstarief: zowel gezinnen als kleine en grote bedrijven. Bij een digitale meter gebeurt de berekening automatisch. Heb je een klassieke, analoge meter? Die kan de pieken niet meten. Dan betaal je het minimumbedrag dat overeenkomt met een piekcapaciteit van 2,5 kW. Er is één uitzondering: voor beschermde afnemers met sociaal tarief geldt het capaciteitstarief niet. Die blijven het vaste, sociale (all-in) €/kWh tarief betalen.
Hoe wordt het berekend?
Die berekening gebeurt aan de hand van enkele nieuwe tariefelementen, zoals de kwartierpiek en de (gemiddelde) maandpiek. Het capaciteitstarief berekent een deel van de nettarieven voortaan op basis van het gemiddelde van de hoogste maandelijkse kwartierpieken, gemeten door de digitale meter.
- Bij gezinnen met een digitale meter: de nettarieven worden grotendeels berekend op basis van reëel gemeten gemiddelde maandelijkse kwartierpieken.
- Bij gezinnen met een klassieke meter: de nettarieven bestaan uit een vaste forfaitaire bijdrage + een vergoeding volgens verbruik per kWh (die hoger ligt dan bij de digitale meter).
- Bij grote bedrijven: de nettarieven worden berekend op basis van het toegangsvermogen dat bedrijven vooraf inschatten en doorgeven, en de gemeten maandpieken. Grote bedrijven moesten dit toegangsvermogen een eerste keer ingeven tegen eind december 2022 op het portaal mijn.fluvius.be.
Welke impact heeft het op je energiefactuur?
De nettarieven waarop het capaciteitstarief betrekking heeft, vormen maar 7% van het totale factuurbedrag, waarvan een deel vanaf 1 januari 2023 berekend wordt op basis van het capaciteitstarief. De rest blijft gebaseerd op verbruik. Voor een doorsnee gezin (gemiddeld verbruik +/- 3500 kWh) verandert er weinig.
Heb je een elektrische auto en/of warmtepomp? Dan kan je wel voordeel halen uit het capaciteitstarief en let je er het best op dat je geen hoge verbruikspieken hebt. Laad je elektrische auto dus niet op terwijl je warmtepomp ook op volle toeren draait.
Goed om te weten:
De digitale meter en de gratis online tool mijn.fluvius.be helpen om je verbruik(spieken) in kaart te brengen, je factuur te begrijpen en inzicht te krijgen in het effect van bijgestuurd gedrag.
Capaciteitstarief in 7 korte vragen:
- Is het capaciteitstarief een extra kostenpost?
Nee, het is geen bijkomend tarief. Wel is het een andere manier om de nettarieven te verdelen over alle gebruikers. Het gros van de factuur blijft gebaseerd op het aantal kWh dat je verbruikt. Conclusie: zuinig omgaan met elektriciteit blijft lonen. Daarnaast is het verstandig de energie die je verbruikt, zoveel mogelijk te spreiden. - Wie is er verantwoordelijk voor het capaciteitstarief?
De Vlaamse energieregulator VREG is verantwoordelijk voor de nieuwe nettarieven en bepaalt de hoogte van de tarieven. - Maakt het een verschil of je een 1- of 3-fasige aansluiting hebt?
Neen, het soort aansluiting speelt geen rol bij de berekening van de nettarieven met het capaciteitstarief. - Is er een minimumtarief?
Ja. Het minimumtarief wordt berekend op een piek van 2,5 kW, zowel met digitale als klassieke meter. Zo betaalt iedere netgebruiker een minimale bijdrage voor het netgebruik. - Is er een maximumtarief?
Ja. Voor wie een digitale meter heeft, die de effectieve pieken kan meten, heeft de VREG een maximumplafond vastgelegd. - Verdwijnt het dag/nacht-tarief?
Voor de nettarieven wel. Bij het capaciteitstarief willen we immers altijd pieken vermijden. Voor de energiecomponent op de factuur (je verbruik) bieden sommige energieleveranciers wél nog een verschillend dag- en nachttarief aan. - Betaal je capaciteitstarief als je uitsluitend nachttarief hebt?
Ja. Wie uitsluitend nachttarief (UNT) en nog een klassieke meter heeft, betaalt een vaste forfaitaire bijdrage en een vergoeding volgens verbruik. Bij deze mensen wordt ten laatste in 2028 een digitale meter geplaatst. Gebeurt dat toch eerder, dan wordt het hoogste kwartierverbruik van beide meters samen in rekening gebracht (synchrone piek). De korting voor UNT blijft bestaan, maar dooft uit en verdwijnt volledig in 2028.