conjunctuur

Daling opdrachten (groeps)woningbouw: ‘Ambitieuzer beleid nodig om gebouwen future proof te maken'

11 augustus 2023

Vlaamse architectenbureaus kregen minder werk in de eerste helft van 2023. Vooral in de markt van private (groeps)woningbouw, bijvoorbeeld appartementen en ontwikkelingen in wijken met grondgebonden woningen, ervaren architecten een achteruitgang van het aantal opdrachten. Dat blijkt uit de zesmaandelijkse conjunctuurenquête van Netwerk Architecten Vlaanderen (NAV).

Foto: Silvie Bonne

In een zesmaandelijkse conjunctuurenquête polst NAV naar de evolutie van de economische situatie voor architecten(bureaus) in Vlaanderen: hoe zien ze het werkvolume evolueren in de verschillende sectoren (individuele woningen, groepswoningbouw, niet-residentieel, openbaar), wat met nieuwe opdrachten, winstgevendheid, erelonen, aantal medewerkers …?

 

Trends 2023

Dit zijn de belangrijkste trends en resultaten voor de eerste helft van 2023 in vergelijking met 2022:

 

1. Daling in werkvolume voor architecten in de eerste helft van 2023

Net als een half jaar geleden geeft de barometer aan dat er een daling in de economische activiteit gevoeld is in de eerste helft van 2023. Architecten geven ook aan dat ze een verdere daling verwachten in de tweede helft van 2023.  De daling in werkvolume in juli 2023 is wel minder sterk dan in januari 2023. De neerwaartse trend die in 2022 gestart was, vlakt dus uit.

 

2. De daling is vooral voelbaar in de private markt en het sterkst bij groepswoningbouw

De daling in het werkvolume is het opvallendst bij de private residentiële markt, en dan vooral in de groepswoningbouw (projectontwikkelingen). In dat segment verwachten architecten in de tweede helft van het jaar ook een verdere daling. Bij de overheidsopdrachten was er een stagnatie in de eerste helft van 2023. Architecten geven wel aan dat ze een daling van overheidsopdrachten verwachten in de tweede helft van het jaar.

 

3. Minder nieuwe opdrachten in 2023

Wanneer in de bevraging gepolst werd naar het aantal nieuwe opdrachten, gaf 48% aan dat er een daling is ten opzichte van de laatste zes maanden van 2022, ten opzichte van 20% die een stijging en 32% die een stagnatie vaststelde. De dalende trend in 2023 is wel minder sterk dan voorheen. Architecten verwachten wel een verdere daling in de tweede helft van 2023, maar opnieuw minder sterk dan voorheen.

 

4. Investeringen en personeelsbestand gaan licht achteruit

De investeringen en het personeelsbestand (aantal medewerkers) gingen licht achteruit in de eerste helft van het jaar. Voor investeringen verwacht men opnieuw een lichte achteruitgang, voor het personeel een lichte vooruitgang.

 

Nood aan extra inspanningen

Steven Lannoo, algemeen directeur van NAV: “Architecten staan helemaal vooraan in de bouwketen. Een achteruitgang van de economische activiteit in de architectensector zal zich dan ook op korte termijn vertalen naar de rest van de bouwsector. En dat terwijl er net nu nood is aan extra inspanningen om de wooncrisis het hoofd te bieden en ons gebouwenpatrimonium future proof te maken. Een ambitieuzere renovatieverplichting, meer inspanningen voor het bouwen van sociale woningen en het versnellen van de vergunningsprocedures zijn drie voorbeelden van maatregelen die de sector kunnen ondersteunen en tegelijk belangrijke maatschappelijke en economische doelen kunnen helpen realiseren.”

Methodologie van de conjunctuurbarometer van NAV

Om de zes maanden wordt een vast panel van 82 architecten (responsgraad 75%) bevraagd. De eerste bevraging gebeurde eind 2020. Het gaat om een respresentatief staal van architectuurbureaus met een verschillend profiel (in verschillende sectoren actief, groot/klein, …). Zij vullen een vragenlijst in die polst naar werkvolume, nieuwe opdrachten, aantal medewerkers, winstgevendheid, investeringen en erelonen. In eerste instantie bevragen we de ontwikkelingen in de voorbije zes maanden: zijn ze omhoog gegaan, gedaald of onveranderd gebleven. In tweede instantie wordt gevraagd om de verwachte trends voor de volgende zes maanden te geven. We berekenen voor elke vraag hoeveel architecten een verbetering melden (positief antwoord), hoeveel een achteruitgang melden (negatief antwoord) en hoeveel een status quo melden. Per vraag berekenen we het verschil tussen de positieve en negatieve meldingen. Een positief cijfer wijst op een stijgende trend binnen de sector, een negatief cijfer op een dalende trend.