btw
Verlaagd btw-tarief voor sloop en heropbouw blijft (maar wordt te sterk ingeperkt)
11 oktober 2023
Het verlaagd btw-tarief voor sloop en heropbouw zal blijven bestaan. Ongeacht waar in België hun woning gelegen is, zullen opdrachtgevers 6% btw betalen wanneer ze die oude woning laten afbreken om er een nieuwe te laten op zetten. Dat betekent echter niet dat de maatregelen zoals we die de voorbije drie jaar hebben gekend ongewijzigd zijn gebleven.
- Dé grote verandering schuilt in de verkoop van afgebroken en heropgerichte gebouwen. Die moet vanaf januari 2024 weer aan 21% terwijl dat de voorbije drie jaren aan 6% kon.
- Daarnaast krijgen de 32 centrumsteden extra beperkingen opgelegd waardoor minder projecten van de maatregel zullen kunnen genieten.
Eindelijk duidelijkheid
“Laten we beginnen met het goede nieuws: door het permanent worden van de maatregel kunnen architecten hun opdrachtgevers eindelijk duidelijkheid geven wat betreft het kostenplaatje van hun project. Zo lang de regering niet beslist had of de btw-verlaging van 6% zou blijven bestaan, en zo lang de maatregel verlengd in plaats van permanent werd, was er veel onzekerheid in de bouwsector en was er veel druk om werken te kunnen factureren voor het einde van 2023. Van die zorgen zijn we tenminste af”, zegt NAV-directeur Steven Lannoo.
Niet aangepast aan economische en maatschappelijke noden
Toch kunnen we niet onverdeeld tevreden zijn over deze structurele gunstmaatregel vanwege de belangrijke beperkingen die in het leven werden geroepen. Zo zal de verkoop van afgebroken en heropgebouwde woningen weer aan 21% moeten gebeuren en niet langer aan 6%. “Dat is een streep door de rekening van de binnenstedelijke (her)ontwikkelingen die we absoluut nodig hebben om de bouwshift te kunnen realiseren”, vervolgt Steven Lannoo.
Het onderscheid tussen de 32 centrumsteden en de rest van het land werd weggewerkt, maar wel ten nadele van de 32 centrumsteden.
- Waar de bewoonbare oppervlakte van de woning in de 32 centrumsteden vroeger geen invloed had op het al dan niet kunnen genieten van het verlaagde btw-tarief, is dat nu wel het geval: die mag nog maximaal 200 vierkante meter zijn.
- Bovendien moet de woning de enige en eigen woning van de opdrachtgever zijn en dat gedurende vijf jaar. Ook dat was in de 32 centrumsteden tot nu toe niet het geval.
“Huurwoningen zullen niet langer in aanmerking komen voor de 6% btw-maatregel en dat is met het oog op de aanpak van stadskankers e.d. een hele spijtige zaak. Met andere woorden: het is vooral een budgettaire besparingsoefening geworden en geen hervorming gericht op het aanpakken van de maatschappelijke noden van vandaag zoals de eerder vermelde bouwshift, maar ook de energietransitie en de circulaire transitie. Daarnaast kunnen we ook niet spreken van een voldoende economische stimulans voor de bouwsector die momenteel in zwaar weer verkeert. Kortom: wij blijven toch op onze honger zitten.”
Overgangsmaatregelen
De permanente btw-verlaging op sloop en heropbouw, aangepast aan de hierboven opgesomde nieuwe voorwaarden, gaat van start op 1 januari 2024. Maar er komen overgangsmaatregelen:
- Wie een heropgebouwde woning aankoopt of aankocht bij een bouwpromotor (enige eigen woning van max. 200 m² of langdurige verhuur in het kader sociaal huisvestingsbeleid) kan gebruikmaken van een overgangsmaatregel op voorwaarde dat de omgevingsvergunning voor de heropbouw van de woning is ingediend vóór 1 juli 2023 en dit voor alle werkzaamheden gefactureerd of betaald tot eind 2024.
- In de 32 centrumsteden wordt ook een overgangsmaatregel voorzien voor particulieren en rechtspersonen die niet voldoen aan de sociale voorwaarden, maar op basis van de oude regeling in de 32 centrumsteden wel konden genieten van het verlaagde btw-tarief. Ook hier geldt de voorwaarde dat de omgevingsvergunning voor de heropbouw van de woning is ingediend vóór 1 januari 2024 en dit voor alle werkzaamheden gefactureerd of betaald tot eind 2024.
“Opnieuw merken we dat er geen rekening wordt gehouden met de reële duur van een bouwproject. De overgangsmaatregelen zouden dubbel zo lang moeten zijn om nut te hebben”, reageert Steven Lannoo.
Complex en discriminerend
Tot slot herhaalt NAV dat een grondige hervorming van de bouw-btw noodzakelijk blijft en een van de prioriteiten van de volgende regering moet worden. “Het verlaagde btw-tarief op sloop en heropbouw is van toepassing op de werken, maar niet op de diensten, er blijft een verschil bestaan tussen de renovatie enerzijds en sloop en heropbouw anderzijds waardoor bepaalde ingrepen aan woningen worden bepaald door fiscale verschillen in plaats van op basis van technische en energetische gronden … De wet blijft complex en discriminerend en vraagt dus om een grondige herziening.”