nav.be / opinie / het hervormingsvoorstel voor de orde is nog niet af, en dit is waarom

Opinie

"Het hervormingsvoorstel voor de Orde is nog niet af, en dit is waarom"

Arch. Kati Lamens, nationaal voorzitter NAV • 13 juli 2017

We willen allemaal een betere Orde
 

Daarom heeft NAV de afgelopen maanden en jaren intensief en constructief mee onderhandeld. Wij zijn voorstander van een hervorming. De Orde moet moderniseren,  professionaliseren en kostenefficiënt gaan werken, zodat de bijdragen naar beneden kunnen en enkel besteed worden t.b.v. de wettelijke taak die de Orde heeft.  

NAV heeft een duidelijke visie over hoe zo’n hervormde Orde er moet uitzien die gedragen wordt door het werkveld. Dat blijkt uit de bijna 1.500 architecten die ons tienpuntenplan ondertekenden op www.wijwilleneenbetereorde.be (in 2015).

Helaas is het huidige voorstel onvoldoende

Voor NAV en de Union Wallonne des Architectes (UWA) is dit voorstel niet af. De consensustekst die werd voorgelegd aan minister Borsus en door de Orde wordt behandeld als ‘finaal’ bleek onvoldoende juridisch gecontroleerd. NAV heeft het stuk voorgelegd aan een gespecialiseerde advocaat en meer dan 60 opmerkingen overgemaakt aan de Orde en de minister. Dit zijn de belangrijkste:

1. In het Voorontwerp van Wet is er een gebrek aan rechtsbescherming van stagiair en architect. In tal van gevallen ontbreekt de mogelijkheid voor stagiair en architect om een wederwoord te formuleren. De enige mogelijkheid die in deze gevallen nog rest is een beroep bij de raad van beroep. Bv het stagereglement. De orde kan de stagiair een sanctie opleggen zonder dat de stagiair het recht heeft zich te verdedigen. Enkel een beroep tegen de beslissing of sanctie bij de raad van beroep is volgens het Voorontwerp van Wet mogelijk.
    
2. NAV vindt het problematisch dat het tuchtprocesrecht ook wordt beheerst door het Huishoudelijk Reglement. De nodige principes en regels moeten in de wet zelf zijn geregeld.
   
   In de praktijk blijkt een faire behandeling van de tuchtzaken niet steeds gewaarborgd. Deze vaststelling geldt zowel voor het tuchtrechtelijke vooronderzoek als voor de behandeling van de zaak ten gronde. Het tuchtrechtelijk vooronderzoek wordt bv in het geheel niet geregeld wat de rechten van de architect niet ten goede komt.
    
3. De verdeling van activa en passiva zou gebeuren a.d.h.v. een akkoord tussen beide Ordes. Tot op heden is er geen transparantie over dit akkoord. Het is logisch de middelen te verdelen a rato van het aantal leden op 31 december van het jaar waarop de wet in werking treedt en niet op datum van 01/01/2009 zoals in het Voorontwerp van Wet vermeld. De regeling zoals nu opgenomen in het Voorontwerp van Wet zou namelijk vooral de Vlaamse architecten ten nadele komen.
    
4. NAV wil de bijdrage van de architect aan de Orde omlaag. In het Voorontwerp van Wet staat echter dat de Koning bij Koninklijk Besluit een plafond van de bijdrage KAN instellen. Voor NAV is dat een must en moet ‘kan’ vervangen worden door ‘moet’ zodat de bijdrage effectief moet dalen of niet meer kan stijgen.
    
5. De bevoegdheid van de Raad van de Orde moet strikter worden omschreven en beperkt worden tot de deontologie en de toegang tot het beroep.
    
6. Het Voorontwerp van Wet stelt dat de Ordes een huishoudelijk reglement moeten opmaken. In het huishoudelijk reglement worden door dit Voorontwerp van Wet een aantal regels opgenomen met betrekking tot materies die exclusief zouden moeten worden geregeld door de wet of het uitvoeringsbesluit. Het gaat om regels inzake de samenstelling van de organen van de Ordes, tuchtprocedures en de bevoegdheden van de organen. Deze horen niet thuis in een huishoudelijk reglement. Zij moeten bij wet zijn bepaald. Een huishoudelijk regelement is enkel bedoeld voor de interne werking en niet voor belangrijke zaken die de rechten van de architect aanbelangen.
   
   Een voorbeeld: de weglating op de tabel of de lijst is thans alleen geregeld in het Huishoudelijk Reglement. Het Voorontwerp van Wet bevat geen regels inzake de weglating. Dat maakt dat de Orde zelf kan gaan bepalen wie ze, wanneer en onder welke voorwaarden of modaliteiten weglaat van de tabel of lijst. Een minimaal kader in de wet waarbinnen de Orde deze beslissing neemt, is nodig om de rechten van de architect te vrijwaren.

Hoezeer we het dus ook willen, we zijn er nog niet. Toch roept de Orde u op om het hervormingsvoorstel te steunen,  zonder dat ze zelf over de inhoud communiceert. Ondertekent u een blanco cheque?

Er zijn de voorbije tien jaar al heel wat hervormingspogingen gebeurd.

De consensustekst die voorligt kan mits verdere constructieve onderhandelingen zeker leiden tot de degelijke hervormde Orde waarop we al jaren wachten en aan werken.

Het zou jammer zijn deze nieuwe poging nu te hypothekeren door ‘nu of nooit’ te zeggen op basis van een onafgewerkt, juridisch betwistbaar en voor de architect nadelig werkstuk.

Geen reden om verkiezingen uit te stellen

De Vlaamse Raad vraagt daarnaast uw akkoord voor een uitstel van de verkiezingen omdat deze nog niet volgens de hervormde Orde kan gebeuren. Die vraag wordt noch unaniem binnen de Orde gedragen, noch door voogdijminister Borsus.

De timing van deze verkiezingen is bij wet vastgelegd. De datum moet vóór 19 augustus 2017 gepubliceerd worden in het Staatsblad.

Maar er is nog heel wat werk aan een degelijk akkoord over de hervorming van de Orde. Ook de parlementaire weg moet nog volledig worden doorlopen. Een concrete timing is daardoor nog niet in zicht. NAV aanvaardt daarom niet dat de Orde de hervormingsgesprekken aangrijpt om de verkiezingen uit te stellen. Te meer daar de verkiezingsuitslag van 2017 perfect kan doorwerken binnen een hervormde Orde. Er is bijgevolg geen enkele reden, ook geen budgettaire, om de democratische verkiezingen uit te stellen.

Onze prioriteit is rechtsbescherming en rechtszekerheid voor alle architecten. We manen de Orde daarom aan de wet te respecteren. Zoniet dreigt een juridisch vacuüm te ontstaan met desastreuze gevolgen, vaak ten nadele van de behandeling van dossiers van architecten. NAV heeft dit ondertussen al aangekaart bij minister Borsus.

Ondertussen roept NAV alle partijen op om verder te onderhandelen over een juridisch correcte en evenwichtige hervorming die de belangen van álle architecten behartigt.

Met confraternele groeten en een prettige vakantie gewenst!

Arch. Kati Lamens
Nationaal voorzitter NAV

terug naar overzicht