Douchen met regenwater, hoe zit het nu?

Wat zegt de wet over douchen met regenwater?

Water voor persoonlijke hygiëne, zoals douchewater, valt onder de definitie ‘water bestemd voor menselijke consumptie’. Sinds 20 januari 2023 is er een nieuw besluit van de Vlaamse Regering (BVR) over de kwaliteit, kwantiteit en levering van water bestemd voor menselijke consumptie.

In het wetgevend kader zijn er drie types leveranciers van drinkwater gedefinieerd:

• Openbare waterleverancier. Hier gaat het om de zes Vlaamse drinkwaterbedrijven.
• Private waterleverancier. Dat is de titularis van een private waterwinning, die water bestemd voor menselijke consumptie produceert en/of levert binnen het kader van een commerciële of openbare activiteit, al dan niet via een privaat waterdistributienetwerk.
• Eigen waterleverancier. Dat is de titularis van een private waterwinning die water bestemd voor menselijke consumptie produceert en levert buiten het kader van een commerciële of openbare activiteit, zonder daarbij gebruik te maken van een openbaar waterdistributienetwerk.

In het BVR vind je de minimale kwaliteitseisen voor water bestemd voor menselijke consumptie, net als informatie rond de melding en risicobeheersing.

Bij nieuwe installaties moet er vooraf een melding gebeuren bij de VMM. Het type melding hangt af van verschillende factoren. Wordt de installatie gebruikt voor een openbare of een commerciële activiteit? Wat is het geleverde volume per dag? En hoeveel personen maken er per dag gebruik van?

Ook moet er een risico-gebaseerde benadering worden gehanteerd op de levering, behandeling, opslag en distributie van water bestemd voor menselijke consumptie.

Eens de installatie klaar is voor gebruik voert de waterleverancier een opgelegde monitoring uit. Alle monsterneming en analyses moeten worden uitgevoerd door erkende laboratoria in de discipline water, deeldomein drinkwater.

We maken dit concreet met twee voorbeelden.

Voorbeeld 1: particuliere woning

Een particulier (huiseigenaar en watergebruiker) die kraanwater (via het drinkwaterbedrijf) inzet voor alle hygiënische toepassingen behalve douchen; en regenwater inzet voor het poetsen, toiletspoeling, het wassen van kledij en om te douchen. In dit voorbeeld is de particulier ‘eigen waterleverancier’.

Het betreft een installatie die niet gebruikt wordt in het kader van een openbare activiteit of een commerciële activiteit en die minder dan 10 m³ per dag levert, en waarvan minder dan vijftig personen per dag gebruik maken. De melding bij de VMM bevat minimaal de volgende informatie.

1. Een algemene beschrijving van het beoogde watervoorzieningssysteem, met specificering van:

• de beoogde toepassingen voor het te produceren water bestemd voor menselijke consumptie;
• het beoogde aantal gebruikers;
• het beoogde productievolume, uitgedrukt in m³/dag;
• de bron die wordt aangewend met de locatie van de onttrekkingspunten en, in het geval van grondwater, de specificering van de diepte van de winningsput;
• de eventueel geplande behandeling.

2. Een eventuele aanwezigheid van andere watervoorzieningssystemen in het onroerend goed.

3. Een bewijs dat de winning is gemeld conform artikel 4.2.4.2, §1 van het decreet, als dat van toepassing is.

De risicogebaseerde benadering is in dit geval beperkter dan bij voorbeeld 2 (zie verder) en betreft het volgen van richtlijnen inzake risicobeoordeling en risicobeheer van de VMM. We lichten de belangrijkste even toe.

Eens de installatie klaar is, moet een conformiteitsmonitoring worden uitgevoerd door de waterleverancier op het door hem geleverde water bestemd voor menselijke consumptie conform de bepalingen van het BVR, bijlage II, deel B.1.

Concreet betreft het de monitoring van volgende parameters:

• parameters groep A: E.Coli, intestinale enterokokken, colibacteriën, telling kolonies bij 22 °C, kleur, troebelingsgraad, smaak, geur, pH, geleidbaarheid, ammonium, nitriet, lood en ijzer; eventueel nog uitgebreid met andere parameters;
• parameters groep B: zie BVR bijlage 1.A – parameters en parameterwaardes, waar vier deelgroepen van parameters terug te vinden zijn die moeten bemeten worden:
  • deel A: Microbiologisch (2 parameters);
  • deel B: Chemisch (36 parameters) o.a. som van PFAS’en;
  • deel C: Indicatorparameters (22 parameters);
  • eventueel deel D: aanvullende parameters (4 parameters).

Tenzij anders bepaald op basis van risicobeoordeling van het watervoorzieningssysteem, moet je minimaal volgende frequentie volgen:

• parameters groep A - aantal monsternemingen per jaar: 1 (de frequentie voor monitoring kan verlaagd worden tot 0,20 als de monitoring van de parameters uit groep A goede resultaten opleveren en als de verlaging kan worden aanvaard voor zowel de gebruikstoepassingen als de aangewende bron);
• Parameters groep B - aantal monsternemingen per jaar: 1 keer om de 10 jaar na ingebruikname.

Zodra ze beschikbaar zijn, moeten de resultaten gecommuniceerd worden aan de VMM, die in afstemming met het Departement Zorg passend advies geeft.

Voorbeeld 2: sporthal

Gemeente die de douches van de sporthal op regenwater wil plaatsen. In deze situatie is de gemeente ‘private waterleverancier’.

Bij een openbare activiteit bevat de melding bij de VMM minimaal volgende informatie:

1. Een algemene beschrijving van het beoogde watervoorzieningssysteem, met specificering van:

• de beoogde toepassingen voor het te produceren water bestemd voor menselijke consumptie;
• het beoogde aantal gebruikers;
• het beoogde productievolume, uitgedrukt in m³/dag;
• de bron die wordt aangewend met de locatie van de onttrekkingspunten en in het geval van het grondwater, de specificering van de diepte van de winningsput;
• de eventueel geplande behandeling.

2. De eventuele aanwezigheid van andere watervoorzieningssystemen in het onroerend goed.

3. Een risicobeoordeling en een voorstel van risicobeheer voor het beoogde watervoorzieningssysteem voor water bestemd voor menselijke consumptie, opgemaakt overeenkomstig artikel 7, §2.

4. Een voorstel van controleprogramma voor de monitoring die van toepassing is overeenkomstig artikel 13.

5. Een bewijs dat de winning is gemeld overeenkomstig artikel 4.2.4.2. van het decreet, als dat van toepassing is.

In deze situatie is de risicogebaseerde benadering veel uitgebreider dan bij voorbeeld 1 en bevat ze o.a. een risicobeoordeling en risicobeheer van de watervoorzieningssystemen.

Ook de monitoring is veel uitgebreider dan bij voorbeeld 1. Zo is naast een uitgebreidere conformiteitsmonitoring ook een operationele monitoring noodzakelijk. Die heeft als doel de kwaliteit van het water te bepalen op het punt waar aan de parameterwaarde moet worden voldaan.

De sporthal is een publiek gebouw. Voor de bemonsteringsfrequentie van een watervoorzieningssysteem voor water bestemd voor menselijke consumptie dat gebruikt wordt voor openbare activiteit is Tabel 1 van Bijlage 2 van het BVR van toepassing.