Gebruik van water in huis: wat zegt de wet?

Drinkwater is onmisbaar in elke woning. Daarom is de kwaliteit sterk gereguleerd. Dit gebeurt via het 'decreet van 24 mei 2002 betreffende water voor menselijke aanwending'. Het regelt het water dat gebruikt wordt voor huishoudelijke, agrarische of industriële toepassingen en dus ook het water dat bestemd is voor menselijk consumptie. Hieronder valt het water dat gebruikt wordt voor te drinken, te koken, voor de vaat te doen en voor de persoonlijke hygiëne (inclusief bad en douche).

Dit water voor menselijke consumptie wordt het ‘drinkwater’ genoemd.
In het decreet wordt hemelwater, grondwater, oppervlaktewater en gerecupereerd afvalwater dat niet bestemd is voor menselijke consumptie gedefinieerd als ‘tweedecircuitwater’. Het gaat dan om water voor o.a. het besproeien van tuinen, toiletten, wasmachines of het reinigen van vloeren of voor industriële en agrarische toepassingen. Dit water moet stromen in een afzonderlijk circuit, afgescheiden van het huishoudelijk leidingnet bestemd voor menselijke consumptie.

De wetgeving bepaalt dus niet de herkomst, maar wel het gebruik en koppelt dit aan waterkwaliteit. De kwaliteitsvoorwaarden en normen waaraan het drinkwater moet voldoen worden bepaald door het 'besluit van de Vlaamse Regering van 13 december 2002 houdende de reglementering inzake de kwaliteit en levering van water bestemd voor menselijke consumptie'.

Drinkwaterbedrijven zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van het drinkwater tot op het leveringspunt van de woning, meestal de watermeter. Vanaf het leveringspunt is de eigenaar (of huurder) van de woning verantwoordelijk. Wanneer er in een woning naast drinkwater ook water van vreemde herkomst aanwezig is, gelden de ‘Technische Voorschriften betreffende de binneninstallaties’ (Belgaqua) en het ‘Technisch reglement voor water bestemd voor menselijke aanwending’ van de Samenwerking Vlaams Water' (Aquaflanders). Dit wordt zo opgelegd in het Algemeen Waterverkoopreglement (artikel 7 §1). Deze technische voorschriften moeten verhinderen dat er contaminatie mogelijk is vanuit het circuit van het water van vreemde herkomst naar het drinkwatercircuit. Als er een verontreiniging optreedt omdat de binneninstallatie niet voldoet aan de Technische Voorschriften, is de eigenaar (of huurder) verantwoordelijk.

Onrechtstreeks ligt deze verantwoordelijkheid uiteraard bij de installateur van de binneninstallatie. Die wordt verondersteld de binneninstallatie volgens de regels van de kunst en conform de geldende reglementering uit te voeren. Maar ook architecten spelen een belangrijke rol. Ze worden geacht de opdrachtgever te wijzen op zijn of haar wettelijke verplichtingen. Via het ontwerp van de riolering en de hemelwaterinstallatie kunnen ze bovendien anticiperen op mogelijke wanverbindingen.

Keuring van de binneninstallatie

Iedere binneninstallatie moet conform het Algemeen Waterverkoopreglement gekeurd worden. Het doel? De volksgezondheid beschermen én contaminatie en kwaliteitsproblemen vermijden.

In de volgende gevallen is men onderworpen aan een keuring:

Vóór de eerste ingebruikname.
Bij belangrijke wijzigingen. Dit zijn alle wijzigingen die de volksgezondheid of de goede werking van de binneninstallatie en het openbaar waterdistributienetwerk kunnen bedreigen. Enkele voorbeelden: het plaatsen van een hemelwater- of grondwaterput, het plaatsen van een bijvulsysteem op een hemelwatercircuit, het plaatsen van een waterontharder of een grondige vernieuwing of uitbreiding van het leidingnet.
Bij heringebruikname na een afsluiting wegens een onmiddellijke bedreiging voor de gezondheid van de verbruiker of voor de volksgezondheid en de veiligheid van de drinkwatervoorziening, op verzoek van de exploitant.
Na vaststelling van een inbreuk op de wettelijke en technische voorschriften, ter preventie van terugstroming, op verzoek van de exploitant.

Wanverbindingen

Het is belangrijk om bij het ontwerp van de hemelwaterinstallatie een reglementaire mogelijkheid te voorzien om te schakelen naar of bij te vullen vanuit de drinkwaterinstallatie. Veel mensen gebruiken immers hemelwater om het toilet door te spoelen, de wasmachine te laten draaien of de tuin te besproeien. Wanneer de hemelwaterput leeg is, wil men dit uiteraard blijven doen. En hier ontstaan de meeste wanverbindingen.

Als er geen bijvul- of omschakelmogelijkheid werd voorzien, opteert een bewoner soms voor de gemakkelijkste verbinding met het drinkwatercircuit. Men plaatst bijvoorbeeld een kantelkraantje tussen beide netten. Of men kiest voor flexibele buizen die aan een hemelwater- of een drinkwaterleiding kunnen vastgeschroefd worden. Soms worden dergelijke wanverbindingen bij het installeren van de binneninstallatie door de aannemer als een goedkoop alternatief voor de reglementaire oplossingen aangeboden. Als architect moet je hiervoor alert zijn. Het is je taak de opdrachtgever te informeren over de wettelijke verplichtingen.

Voorbeelden van wanverbindingen

Hieronder sommen we enkele veel voorkomende wanverbindingen op. Er is geen reglementaire bijvul- of omschakelmogelijkheid tussen de hemelwaterinstallatie en het drinkwatercircuit.