Groene gevels: dit moet je weten als architect

Intensere regenbuien, hogere temperaturen, minder verkoeling, ... De klimaatverandering laat zich steeds duidelijker voelen. Als architect speel je hier al op in met standaardoplossingen zoals isolatie, groendaken en infiltratiebekkens. Minder gebruikelijk zijn groene gevels. Nochtans schuilt er veel potentieel in. Dat kan Teun Depreeuw alleen maar beamen. Hij is een specialist in bio-ecologische verbouwingen en de oprichter van Muurtuin, een fabrikant, bouwer en inspirator op het vlak van groene gevels. Samen met Depreeuw zetten we de troeven en uitdagingen op een rij.

Wat is een groene gevel?

Een groene gevel is simpelweg een begroeide gevel. We onderscheiden twee types:

• Groene gevels met klimplanten die uit de bodem vertrekken:
  • Zelfhechtende klimplanten op de gevel zelf
  • Klimplanten op de constructie vóór de gevel
• Groene gevels met planten die wortelen in het verticale vlak:
  • Hydrocultuur: de planten wortelen in een soort van spons
  • Substraatgebonden systeem: de planten wortelen in substraat met aarde

Specialist Teun Depreeuw werkt enkel met substraatgebonden systemen in het verticale vlak: “Het is het beproefde systeem van een plant in een bloempot: de plant neemt wat ze nodig heeft.”

WAT ZIJN DE VOORDELEN VAN EEN GROENE GEVEL?

ENERGIEBESPARING

De beplanting op een gevel fungeert als een extra isolerende laag. Depreeuw bevestigt dat zijn metingen overeenkomen met verschillende studies uit andere landen van Zweden tot Italië. Die studies noteren unaniem op jaarbasis een verschil van 3°C op het vlak van warmteverlies bij de toepassing van een groengevel. Op het vlak van zomercomfort zijn Depreeuws metingen nog veelbelovender. “Voor een zuidwestgevel in de zomer meten we een verschil van rond de 15°C tussen de binnen- en de buitentemperatuur.”

STADSKLIMAAT

Bovendien heeft een groengevel een effect op de buitenomgeving. Gevelgroen beschermt de gevel tegen directe zonnestralen. Hierdoor warmt de gevel minder op, absorbeert hij minder warmte en straalt hij ’s nachts minder warmte uit. Daarnaast verdampen de planten water. Dit heeft een verkoelend effect op de omgeving. Zo draagt een groengevel actief bij aan het verminderen van het hitte-eilandeffect.

LUCHTKWALITEIT

Planten spelen een belangrijke rol in het verbeteren van de luchtkwaliteit. Ze gaan fijn stof en zware metalen binden uit de lucht en dan afvoeren of opslaan. Bovendien passen ze zich aan hun omgeving aan: waar meer vervuiling is, zullen ze meer gaan opnemen. Op voorwaarde dat ze genoeg water krijgen, uiteraard.

Bij hun fotosynthese gebruiken planten CO₂ uit de lucht en produceren ze zuurstof die ze aan de lucht afstaan. Daarnaast absorberen ze ook stikstof en ozon uit de lucht.

GELUIDSABSORPTIE

Ook qua geluidsabsorptie zorgen groengevels voor een aangenamer klimaat. De Muurtuin-elementen kunnen tot 6 dB van het straatgeluid dempen, afhankelijk van het type planten. “Dit evenaart de minimumvoorwaarde van geluidsschermen voor autostrades”, aldus Depreeuw. Ze verminderen ook de interne reflectie tussen tegenover elkaar staande gevels.

BRANDVEILIGHEID

Hier moeten we een onderscheid maken tussen het grondgebonden groen en de groene gevelelementen. Grondgebonden groen gaat gepaard met takken en veel droog materiaal. Deze scoren brandtechnisch niet goed. Voor een groene gevel met planten die wortelen in het verticale vlak is dat volgens Depreeuw anders: “Onze muurelementen krijgen vier à vijf keer per dag water via een semiautomatisch systeem. Om de meter worden irrigatieleidingen geplaatst tussen de planten. De frequentie van water geven is afhankelijk van grootte, oriëntatie en het type muur. Je krijgt dus een ‘natte’ gevel. We kunnen dan ook een brandattest afleveren voor middelhoge gebouwen.”

BIODIVERSITEIT

Bloemen en bijtjes gaan samen. Meer oppervlakte aan groen in de stad zal dat alleen maar bevorderen. Het is hier echt van belang out of the box te denken. Zo stelt Depreeuw voor de scheidende betonwanden tussen tuinen te vervangen door een groengevel. Dit vergroot de biodiversiteit enorm en verandert het zicht en de sfeer van een tuin voor beide buren.

WELZIJN

Meer groen in onze leefomgeving heeft een positief effect op de gezondheid en het welzijn van mensen. Het grote voordeel van groene gevels is dat je in dichte bebouwing ook verticale vierkante meters kunt inzetten.