Vijftig procent van alle ontgonnen natuurlijke hulpbronnen vindt zijn weg naar deze sector. Tegelijkertijd wordt er 33% van de totale afvalproductie gegenereerd.
Circulaire economie wil de materialenkringloop sluiten en weggaan van een lineaire economie waarin materialen aan het eind van hun levensduur als afval bestempeld worden. Deze transitie is voor de bouwsector een essentiële en hoogdringende stap die hoog op de Europese en Vlaamse beleidsagenda staat.
Circulair bouwen is evenwel een ruim begrip dat verschillende aspecten omhelst en zich op verschillende schalen situeert: van de materiaalkeuzes tot de schaal van het bouwproject. De UGain opleiding ‘Circulair bouwen: van materialen tot bouwproject’ gaat in op deze thema’s.
De cursus bestaat uit 7 modules:
- De eerste module schetst de context en het belang van circulair bouwen en toont welke stappen er nodig zijn om deze transitie vorm te geven. Het tweede deel van deze module focust op circulair en veranderingsgericht ontwerpen.
- In module 2, ‘Urban mining, hergebruik, levensduur’, ligt de nadruk op verschillende strategieën die kunnen bijdragen aan maximaal waardebehoud: van het hergebruiken van bouwmaterialen uit bestaande gebouwen en levensduurverlenging van bestaande materialen, tot het anticiperen op toekomstig hergebruik in nieuwe projecten.
- Module 3, ‘Circulaire bouwmaterialen en hun toepassing’, start met een aantal materiaaloverschrijdende beschouwingen, om vervolgens dieper in te gaan op beton, metselwerk, hout, metalen, biomassa gebaseerde materialen en plastics.
- Module 4 vertrekt vanuit een breder kader dat schetst welke mogelijkheden er zijn om gebouwen klimaatbestendig te ontwerpen. Van daaruit wordt ingezoomd op principes, concepten, criteria en wettelijke eisen voor een duurzaam energie- en watergebruik tijdens de operationele fase van een gebouw. Verder komen ook circulaire modellen voor technische installaties (HVAC) aan bod.
- Module 5 behandelt ‘de evaluatie a.d.h.v. indicatoren en levenscyclusanalyse’. In deze module komen kwalitatieve en kwantitatieve methodieken aan bod die toelaten om een beoordeling te maken van aspecten zoals duurzaamheid, circulaire kwaliteiten en de milieubeoordeling van bouwelementen en gebouwen.
- Cursisten verwerven de nodige achtergrond bij elk van de methodes en gaan ook zelf aan de slag met de LCA-tool TOTEM.
- In module 6 krijg je inzicht in het regelgevend kader met de mogelijke juridische hindernissen en opportuniteiten. Daarnaast komen ook circulaire businessmodellen aan bod die verzekeren dat een product en een gebouw een tweede leven krijgen.
- In de laatste module worden een aantal interessante cases besproken. Per case wordt ingegaan op de aanleiding, de gekozen circulair bouwen-oplossingen en de ervaringen om dit in de praktijk te brengen.
Tijdens de laatste les doen we een tocht langsheen een aantal circulaire bouwprojecten in Gent.