event
Herbestemmingsdag: projecten in heel Vlaanderen, vaak gered van de sloophamer, openen de deuren
7 mei 2024
Sint-Anna kapel, Dentergem. Mooie activatie van een kleinschalige kapel, met een mix van oud en nieuw, die intussen is uitgebouwd tot een unieke eventlocatie. Foto: Herbestemmingsdag.be
Alleen al als het over kerken gaat, zijn er in Vlaanderen zo’n 350 gebouwen die op dit moment onder de loep genomen worden om te herbestemmen. Eenzelfde golf zien we voor de vele leegstaande kantoorgebouwen: twee derde van die bedrijfspanden in Brussel werden recent – of worden binnenkort – omgebouwd tot woningen. Met andere woorden: herbestemmen is stilaan hot aan het worden.
Al is het lang nog niet gekend genoeg. En precies dat wil Herbestemmingsdag aanpakken. “Dat is ook broodnodig”, zo zeggen Pieter Verfaillie en Ruben Willaert, de twee initiatiefnemers die de eerste editie lanceren. Beiden zijn ze gereputeerde herbestemmers, met een achtergrond als architect en erfgoed-expert, en polsten ze de voorbije twee jaar in de ruime sector of het zinvol was om herbestemmingsprojecten méér aandacht te geven. De beslissing was naar verluidt bijzonder snel genomen, niet in het minst omwille van het grote enthousiasme vanuit de sector.
De eerste editie van Herbestemmingsdag vindt plaats op zondag 12 mei, en telt nu al meer dan 25 projecten, verspreid over heel Vlaanderen.
“Er is een hoge nood om de maatschappij, de economie en het milieu terug in balans te brengen. En dat doen we niet door te blijven herhalen wat we de afgelopen decennia deden. Een omschakeling in ons denken en doen is aan de gang en ‘herbestemmen’ lijkt de gemene deler die alles kan samenbrengen op weg naar een duurzamere toekomst”, zegt Pieter Verfaillie. “Mensen moeten weten dat onze regio al vlug duizenden projecten telt die misschien vandaag geen zinvolle functie meer hebben, maar wel een bepaalde emotie of erfgoedwaarde oproepen en dus niet kost wat kost met de grond gelijk moeten worden gemaakt. Meer nog: experten horen graag de visie van buurtbewoners over wat ze verwachten van zulke te herbestemmen projecten.”
Niet afbreken om beter te doen
Herbestemmingsdag mag gerust de tegenhanger van nieuwbouwzondag genoemd worden, zo luidt het. Dit jaar ligt de focus vooral op vastgoedprojecten, volgend jaar zal dit ook uitgebreid worden richting andere sectoren zoals de textiel- of IT-industrie waar herbestemmen en circulariteit eveneens aan belangstelling winnen.
“Als het over vastgoed gaat, hebben we nog steeds de neiging om generatie na generatie hele gebouwen af te breken omdat we denken dat we het vandaag beter gaan doen. Gebouwen moeten steeds meer voldoen aan een resem van regels en dat lijkt al te vaak onbegonnen werk in bestaande gebouwen. Maar dat is natuurlijk niet altijd zo”, aldus Ruben Willaert.
Van kloosterzusters tot iconische Nationale Bank
Herbestemmingsdag wil mensen voornamelijk inspireren en betrokkenheid creëren. Want heel wat ideeën rond invulling komen volgens de initiatiefnemers vaak van buurtbewoners. Niet toevallig kan het nieuwe initiatief dan ook op ruime bijval rekenen, gaande van investeringsmaatschappijen over architecten en overheden, kerkfabrieken en kloosterordes tot co-housers die hun deuren wagenwijd openzetten.
Onze selectie
We stellen je graag drie parels voor die je zondag kunt bezoeken. Een overzicht van alle projecten vind je op www.herbestemmingsdag.be.
Recht op Zorg, Tienen
Een iconisch gebouw uit 1981 van Architect J. Piron op de Goossensvest in Tienen, dat opvalt door zijn gekartelde dakvorm en vier kleurrijke ronde glasramen. Langs de buitenzijde geeft het zeer weinig prijs. Het gebouw deed jarenlang dienst als vredegerecht, maar krijgt nu een nieuwe bestemming als wijkgezondheidscentrum en wordt daarmee een open en laagdrempelig huis voor iedereen die zorg nodig heeft.
AST77 - Foto: Herbestemmingsdag.be
De Waterhond, Sint-Truiden
"Deze 16de-eeuwse kapel in Sint-Truiden wist ons dadelijk te charmeren", aldus de bewoners. "De passie voor architectuur, ruimte en beleving haalde het vlot van de puur rationele stemmen, die ons influisterden dat een nieuwbouw veel goedkoper zou zijn. Daarbij speelt de maatschappelijke meerwaarde ook een doorslaggevende rol. Een maandenlange renovatie later werd dit beschermde monument onze nieuwe thuis."
Het resultaat? Een opvallend, duurzaam en modern complex, waarbij vier op elkaar gestapelde kubussen in harmonie leven met het oorspronkelijke gebouw. Het samenspel tussen de witte blokken, het schilderachtige plafond en de grandeur van de authentieke kapel vormt een inspirerende ruimte.
klaarchitectuur - Foto: Herbestemmingsdag.be
Nationale Bank van Antwerpen, Antwerpen
Dit is een van de meest iconische gebouwen van Antwerpen. Ooit gebouwd als representatief bankgebouw, nu herbestemd tot kantoorlocatie. Je kunt zondag een bezoek brengen aan de voormalige woonst van de gouverneur van de Nationale Bank, waar nu een kantoor is gehuisvest.
Foto: Herbestemmingsdag.be
ACTUEEL