Opinie

"Computer says NO"

arch. Kati Lamens • 31 augustus 2018

Als architect kloppen we voor de vergunningen van onze klanten geregeld aan bij de Dienst Omgeving van een gemeente. Idealiter verloopt dat in een dialoog met de ambtenaar, waarbij beide partijen samen naar een oplossing zoeken in functie van algemene én individuele belangen. Helaas krijgen we bij NAV nogal wat meldingen van collega’s die niemand meer in levenden lijve te spreken krijgen en digitaal afgewimpeld worden.

In veel gevallen hebben de ambtenaren weinig andere keuze: de diensten zijn qua mankracht, kennis en expertise nog niet opgewassen tegen hun nieuwe taken, waardoor de openingsuren van de fysieke loketten drastisch zijn teruggeschroefd. Een situatie waarin de goedbedoelende ambtenaren door beslissingen van hogerhand in verzeilen en waar ze zelf ook niet gelukkig mee zijn.

 

De komst van de digitale omgevingsvergunning en de extra verantwoordelijkheid voor het lokale ruimtelijk beleid heeft voor de stadsdiensten heel wat extra workload met zich meegebracht. In een aantal gevallen zijn de korte communicatielijnen tussen architect en stadsdiensten, die bij het fysieke loket evidenter waren, erbij ingeschoten. Vroeger kon je vaak persoonlijk met de dienst stedenbouw een afspraak maken om voorafgaandelijk aan het ontwerp ideeën af te toetsen. Dat maakte het ontwerpproces heel wat efficiënter en de kans op slagen voor de vergunning groter.

 

Maar vandaag lijkt het voor ons als architect vaak alsof we met een computer onderhandelen. Die werkwijze zorgt voor een enorm tijdverlies, aangezien de bouwplannen na feedback telkens hertekend moeten worden. Vaak laat die feedback lange tijd op zich wachten, met vertragingen voor onze projecten en gefrustreerde klanten tot gevolg. Ambtenaren verschuilen zich in zo’n geval achter het luik van hun email-loket, en grijpen terug naar een te strikte toepassing van regels, zonder oog voor nuances en besognes die in een persoonlijk gesprek wel aan bod zouden kunnen komen.  

 

Met de toekomstige betonstop voor ogen wordt van architecten nog meer dan vroeger verwacht dat ze zuinig met ruimte omspringen en het maximum puren uit de (kleinere) oppervlaktes die bouwheren ter beschikking krijgen. Dit kan enkel op voorwaarde dat de vergunningverlenende overheid meedenkt en openstaat voor innovatie. 

 

De noodzakelijke ingrediënten om de mayonaise terug te doen pakken staan opgesomd in ons NAV-verkiezingsmemorandum n.a.v. de komende gemeenteraadsverkiezingen. Voorafgaand aan de indiening van een dossier zou altijd en binnen een aanvaardbare termijn een telefonisch of fysiek contact met de stadsdiensten en eventuele adviesinstanties mogelijk moeten zijn. En achter élk loket, zij het nu digitaal of fysiek, zouden goed geschoolde ambtenaren moeten zitten die vanuit de gemeente een duidelijke visie hebben meegekregen.

 

Minder ‘Computer says NO’, meer ‘Yes we can’, graag.