belangenbehartiging

Vanaf 1 februari: verplichte biedvergoeding bij overheidsopdrachten

Eline Debast, juridisch adviseur NAV en Katrien Depoorter • 16 januari 2024

Het is zover: vanaf 1 februari zijn biedvergoedingen voor overheidsopdrachten verplicht. De wijziging van de KMO-wet inzake overheidsopdrachten werd vorige week gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Hiermee is de laatste stap in de wetgevende procedure gezet.

Op 8 januari verscheen in het Belgisch Staatsblad de wet van 22 december 2023 tot wijziging van de KMO-wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten. Architecten zullen dankzij deze gewijzigde wet in de meeste gevallen geen ontwerpen, maquettes en schetsen meer hoeven te maken zonder daarvoor vergoed te worden. En dat is dankzij NAV, Unizo en UWA die hun krachten bundelden. 

 

En nu concreet

  • Een aanbesteder moet voorzien in de betaling van een biedvergoeding indien de opdrachtdocumenten eisen dat de offertes vergezeld gaan van maquettes, tekeningen, ontwerpen, ... 
  • De verplichting tot het betalen van een biedvergoeding geldt niet wanneer de aanbesteder gebruik maakt van de openbare procedure of van de vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking. De memorie van toelichting haalt echter wel aan dat die procedures niet geschikt zijn voor architectuurwedstrijden.
  • De aanbesteder bepaalt in de opdrachtdocumenten het bedrag van de biedvergoeding en de uiterste datum waarop deze zal worden betaald (niet later dan de dertigste dag na de datum van de sluiting en binnen een periode van zes maanden vanaf de beslissing tot gunning of niet-gunning).  
  • De biedvergoeding is niet verschuldigd aan de gekozen inschrijver (opdrachtnemer). Bovendien kan de aanbesteder in de opdrachtdocumenten opnemen dat er geen biedvergoeding of een lager bedrag wordt toegekend aan inschrijvers waarvan de offerte substantieel onregelmatig of onaanvaardbaar is. 
  • De aanbesteder moet een elektronisch formulier invullen over de biedvergoeding met het oog op monitoring. Dit formulier zal ter beschikking worden gesteld op het e-procurementplatform en is gekoppeld aan de aankondiging van de gegunde opdracht. 
  • De bepalingen over de biedvergoeding gelden vanaf 1 februari 2024 voor de opdrachten die vanaf die datum worden bekendgemaakt of, voor de opdrachten zonder verplichting tot voorafgaande bekendmaking, waarvoor vanaf die datum wordt uitgenodigd tot het indienen van een offerte. 

 

Een eerste stap in de juiste richting 

Een correcte biedvergoedingen die in relatie staat tot de gevraagde inspanning maakt het financieel risico voor architecten minder groot en zorgt voor sensibilisering van opdrachtgevers. Moet er betaald worden? Dan zullen opdrachtgevers twee keer nadenken: is een gedetailleerd ontwerp écht nodig om een architect aan te stellen?

 

De nieuwe wetgeving is dus een enorme stap in de juiste richting om overheidsopdrachten voor architecten weer leefbaar te maken. 

  

NAV gaat door 

Helaas is de wetgeving onvoldoende waterdicht. De verplichting geldt niet voor alle procedures en er zijn geen vaste regels om de hoogte van de vergoeding te bepalen. Daarom blijven wij ons verder inzetten om de verplichtingen voor opdrachtgevers verder aan te scherpen. Daarnaast werken we aan een aanstellingsleidraad op Vlaamse niveau. Die moet opdrachtgevers sensibiliseren op verschillende vlakken zoals de gekozen procedure, de gevraagde inspanningen en de hoogte van de te voorziene biedvergoeding.